علامه مصطفوی در این اثر، با بیانی روشن و مستند، به بررسی مباحثی میپردازد که در ارتباط مستقیم با حیات معنوی و فکری انسان مسلمان قرار دارد. کتاب از همان ابتدا با ذکر حمد و ستایش الهی و درود بر پیامبر خاتم صلیاللهعلیهوآله و اهل بیت معصومین علیهمالسلام آغاز میشود و سپس مؤلف، انگیزهی خویش از نگارش این اثر را توضیح میدهد. آنچه این کتاب را متمایز میسازد، دقت علمی، استناد گسترده به روایات و نیز نگاهی تحلیلی و منظم به موضوعات است.
اهداف و انگیزههای نگارش
انگیزهی اصلی مؤلف از تدوین این اثر، خدمت به معارف اهل بیت علیهمالسلام و انتقال حقایق ناب دینی به نسلهای آینده بوده است. علامه مصطفوی در مقدمه به صراحت بیان میکند که در مسیر تحقیق خود از عنایات الهی و الطاف امامان معصوم علیهمالسلام مدد جسته و هدف نهایی را تبیین روشنتر مبانی اعتقادی و معارف اصیل اسلامی دانسته است.
روش تحقیق و سبک نگارش
شیوهی نگارش علامه مصطفوی در این اثر، ترکیبی از روش تحلیلی، استنادی و توضیحی است. او با دقت علمی خاص، متون روایی و قرآنی را بررسی کرده، نکات مبهم را روشن ساخته و مطالب را به گونهای بیان کرده که برای خوانندگان عام نیز قابل درک و استفاده باشد. بهرهگیری از عقلانیت نقادانه در کنار نقل معتبر، ویژگی برجستهی این سبک نگارش است.
ساختار و محتوای اصلی کتاب
مباحث کتاب با انسجام خاصی تنظیم شدهاند و هر بخش به نحوی مکمل بخش دیگر است. مؤلف ضمن بررسی ابعاد گوناگون یک موضوع، از ذکر نمونههای روایی و تاریخی غفلت نکرده و در نتیجه متنی غنی و پرمحتوا فراهم آورده است. در این اثر، هم تحلیل عقلی به چشم میخورد و هم استناد دقیق به روایات اهل بیت، که همین امر آن را به منبعی قابل اعتماد برای پژوهشگران و علاقهمندان تبدیل کرده است.
ارزش علمی و جایگاه اثر
آثار علامه حسن مصطفوی همواره در میان محققان و علاقهمندان به علوم اسلامی جایگاه ویژهای داشته است. این کتاب نیز از همان سنخ است؛ اثری که علاوه بر ارزش دینی، از منظر پژوهشی نیز حائز اهمیت است. دقت در ارجاعات، وضوح بیان، و شیوایی قلم مؤلف، آن را به منبعی مطمئن برای دانشجویان، طلاب، محققان و همهی علاقهمندان به معارف اسلامی بدل کرده است.
این کتاب، نمونهای درخشان از تلاشهای علمی و معنوی یک اندیشمند بزرگ در خدمت به معارف وحیانی است. مطالعهی آن نه تنها بر غنای علمی خواننده میافزاید، بلکه او را به تأمل و تدبر بیشتر در معارف الهی دعوت میکند.