کتاب «رساله لقاء الله» نوشته‌ی علامه حسن مصطفوی یکی از آثار مهم در حوزه‌ی سیر و سلوک اسلامی است که به زبانی روشن، مراحل مختلف حرکت انسان به سوی خداوند را توضیح می‌دهد. این رساله تنها یک متن نظری نیست، بلکه راهنمایی عملی برای کسانی است که می‌خواهند مسیر خودسازی و تقرب به پروردگار را به‌طور واقعی تجربه کنند.
مؤلف در ابتدای کتاب تأکید می‌کند که مطالب این اثر برگرفته از تجربه‌های شخصی و یقین‌های قلبی اوست، نه صرفاً نقل قول از دیگران. همین نکته باعث می‌شود خواننده با متنی روبه‌رو شود که واقعی، صادقانه و حاصل زندگی معنوی نویسنده است.
رساله از پنج منزل اصلی تشکیل شده است:
منزل اول: توبه و بازگشت
نویسنده توضیح می‌دهد که آغاز راه سلوک، توبه صادقانه از گناهان و بازگشت به سوی خداست. بدون توبه، هیچ قدمی در مسیر معنوی ثبات پیدا نمی‌کند.
منزل دوم: عمل و عبادت
در این بخش تأکید می‌شود که اعمال عبادی و واجبات دینی، ستون‌های اصلی تربیت نفس هستند. نماز، روزه و دیگر عبادات اگر با نیت خالص انجام شوند، نفس را تقویت کرده و برای مراحل بعدی آماده می‌سازند.
منزل سوم: تزکیه و پاک‌سازی درون
نویسنده به روش‌های پالایش قلب از صفات ناپسند می‌پردازد. او برنامه‌هایی برای دوری از رذائلی مثل تکبر، حسد، حرص و دنیاپرستی ارائه می‌دهد و به جای آن‌ها فضائل اخلاقی مانند تواضع، صبر، اخلاص و قناعت را توصیه می‌کند.
منزل چهارم: محو انانیت و رسیدن به فنا
این منزل از عمیق‌ترین بخش‌های کتاب است. علامه مصطفوی توضیح می‌دهد که سالک باید از خودمحوری و خواسته‌های نفسانی عبور کند و تنها خدا را ببیند. در این حالت، تعلقات شخصی محو می‌شود و روح در دریای توحید غرق می‌گردد.
منزل پنجم: آمادگی برای لقاء الله
در آخرین بخش، به این موضوع پرداخته می‌شود که وقتی سالک همه مراحل قبلی را پشت سر گذاشت، قلب او ظرفیت دریافت انوار الهی و شهود پروردگار را پیدا می‌کند. در این مرحله، سالک نه‌تنها به کمال فردی می‌رسد، بلکه می‌تواند وظایف بزرگی چون تبلیغ حقایق و هدایت دیگران را نیز بر عهده بگیرد.
علامه مصطفوی در طول کتاب به نشانه‌ها و آثار هر مرحله اشاره می‌کند؛ مثلاً اینکه یک سالک واقعی پس از توبه چه تغییری در رفتار و اخلاقش پیدا می‌کند، یا نشانه‌های انسانِ تزکیه‌شده چیست. همچنین بارها هشدار می‌دهد که مراقب مدعیان دروغین عرفان باشید؛ کسانی که فقط با ظاهری زاهدانه یا سخنان پرطمطراق خود را عارف معرفی می‌کنند، اما از حقیقت سیر معنوی بی‌بهره‌اند.
خواندن «رساله لقاء الله» برای هر کسی که به دنبال معنویت اصیل اسلامی است، می‌تواند راهگشا باشد. این کتاب نشان می‌دهد که رسیدن به لقاء الهی یک مسیر تدریجی و دست‌یافتنی است: راهی که با توبه آغاز می‌شود، با عبادت و تزکیه ادامه پیدا می‌کند، و با فنا و اخلاص به اوج می‌رسد.
