کتاب ارزشمند تفسیر روشن یکی از آثار تحقیقی و دقیق در حوزه‌ی تفسیر قرآن کریم است که به قلم علامه حسن مصطفوی تألیف شده. این اثر بر پایۀ کتاب عربی کلمات القرآن فی التحقیق نگارش یافته و با زبانی فارسی و روان، معانی بلند قرآن را برای عموم علاقه‌مندان بیان می‌کند.
نویسنده در مقدمه‌ی خود توضیح می‌دهد که انگیزۀ اصلی نگارش این تفسیر، فراهم ساختن منبعی جامع و قابل فهم برای همۀ طبقات مردم بوده است؛ چرا که بیشتر تفاسیر عربی موجود، با زبان و اصطلاحات خاص علمی نوشته شده و فهم آن‌ها برای غیرمتخصصان دشوار است. بنابراین، روشن تفسیر با هدف سادگی، شفافیت و دسترس‌پذیری تدوین شده است، بی‌آنکه از دقت علمی و استدلالی کاسته شود.
از ویژگی‌های برجسته‌ی این تفسیر می‌توان به چند اصل اساسی اشاره کرد:
1. اصالت و حقیقت الفاظ قرآن: مؤلف تأکید دارد که هر واژه در قرآن به معنای حقیقی خود به کار رفته و مجازگویی در کلام الهی راه ندارد.
2. نفی تحریف قرآن: این اثر بر این باور است که قرآن کریم همان‌گونه که بر پیامبر اسلام (ص) نازل شده، بی‌کم و کاست تا امروز محفوظ مانده و از هرگونه تحریف مصون است.
3. اعجاز قرآن: نویسنده با دلایل متعدد، اعجاز قرآن را از جنبه‌های لفظی، ترکیبی، ادبی و محتوایی اثبات می‌کند و آن را دلیل آشکاری بر الهی بودن این کتاب آسمانی می‌داند.
4. پرهیز از تفسیر به رأی: در این کتاب، هرگونه تفسیر بر اساس نظر شخصی و جدا از معنای حقیقی آیات مردود شمرده شده و تنها بر پایه‌ی دقت علمی و کمک از نور الهی می‌توان به فهم درست قرآن رسید.
5. جایگاه تقوا و صفای باطن: تفسیر روشن تأکید می‌کند که درک معارف قرآن تنها با ابزار علمی ممکن نیست، بلکه نیازمند طهارت قلب، اخلاص و تقوا است تا انسان بتواند به حقایق بلند آن دست یابد.
این کتاب علاوه بر طرح مباحث بنیادی چون ترجمه‌ی صحیح قرآن، اختلاف قرائات، و جایگاه عقل و روایت در فهم آیات، نمونه‌ای گویا از تلفیق پژوهش علمی با روح معنوی است. نویسنده با زبانی روشن، نشان می‌دهد که چگونه قرآن کتابی جاودانه برای هدایت بشر است که همۀ ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، اخلاقی و معنوی را دربرمی‌گیرد.
در مجموع، تفسیر روشن تلاشی است برای بازگرداندن خواننده به معنای اصیل و بی‌واسطۀ قرآن کریم. این اثر نه‌تنها برای دانشجویان و پژوهشگران علوم قرآنی، بلکه برای هر فرد علاقه‌مند به درک پیام الهی، منبعی سودمند و الهام‌بخش خواهد بود.
